Uloga integralnih sistema suzbijanja korova u konceptu održive poljoprivrede, I deo - opšti i biološki aspekti integralnih sistema suzbijanja korova

U radu su iznete osnovne pretpostavke tranzicije ka savremenim integralnim sistemima suzbijanja korova u okviru koncepta održivog razvoja poljoprivrede. Savremeni sistemi zemljoradnje i tehnologije gajenja glavnih ratarskih i povrtarskih kultura nalažu potrebu integrisanja nove strategije kontrole korovske vegetacije na oranicama u bitno izmenjenim uslovima. Istraživanja u oblasti biologije i ekologije korova, posebno modeliranje dinamike korovske populacije, predstavljaće osnov iznalaženja, odabira i uvođenja novih metoda suzbijanja, sa ciljem smanjenja opasnosti po agroekosistem i životnu sredinu. Redukcija u primeni hemijskih zaštitnih sredstava apsolutno je ostvariv cilj sa aspekta sagledivih potencijala alelopatije i konkurentske sposobnosti gajenih vrsta i mogućnosti da se savremenim metodama selekcije i biotehnologije, te raspoloživim agronomskim merama ostvari uspešna kontrola korovske populacije na nivou praga štetnosti. Sistemi organske zemljoradnje, a u manjoj meri i opisani konzervacijski sistemi, nezamislivi su bez adekvatne uloge plodoreda, gajenja pokrovnih useva, gajenja useva u konsocijacijama i dr. Sveobuhvatna, precizna primena agrotehničkih, fizičkih, bioloških i hemijskih mera suzbijanja korova od posebnog je značaja u gajenju povrća na ekološki prihvatljivim osnovama. Prvi deo rada obuhvata i biološke aspekte, dok se drugi deo odnosi na agronomske aspekte integralnih sistema suzbijanja korova

Primena konzervacijske obrade zemljišta u postrnoj proizvodnji kukuruza i soje

Adoption and improvement of different farming systems toward agricultural sustainability has a great social, economical and environmental importance. The base of sustainability is system productivity as ratio of output to input in a given system, measured in the same units, commonly as energy requirements. Therefore the objective of this study was to evaluate the aspect of energy requirements in the different conservation tillage systems regarding total energy consumption under conventional tillage. The appropriate measuring at the field conditions, conducted during summer period of 1997 on humoglay soil type on the plots with conventional tillage (CT - shallow plowing or double disking using heavy disc harrows + pre-sowing preparation), mulch tillage (MT- mulch subsoiler + mulch cultivator), and no-tillage (NT - direct sowing into wheat stubble covered with all amounts of straw residues using no-till planter John Deer Max emerge 2 with double disc openers) were included: operating speed, specific draft, draft per drill unit, working efficiency, power expenditure, total energy requirements, and slippage. The long-term data for the yield of maize (Zea mays L.) and soybean (Glycine max Merr.) following winter wheat (Triticum aestivum L.) in a double cropping system were collected from trials settled at the experimental field of Maize Research Institute in Zemun Polje, and from farms Stari Tamis and Omoljica, near Pancevo. The values of the analyzed energy parameters fluctuated under the different tillage methods along to increasing operating speed (8-12 km per hour). Conventional sowing were done under drafts 10,79-13,24 kN (2,69-3,31 kN per drill unit) with the power expenditure of 23,95 - 44,13 kW and working efficiency 1,04-1,56 ha per hour. On the plots following mulch tillage drafts were 10,30-13,20 kN and specific drafts 2,7-3,3 kN per drill unit, while engaged tractor power were 22,8-44,00 kW. Under the same speed interval significant increase of specific drafts 12,5-14,22 kN and 3,12-3,55 kN per individual drill were appointed using no-till planter. Engaged tractor power 27,7-47,4 kW were higher regarding to the values on the CT and MT plots. Besides total energy requirements (tillage practice, nitrogen, herbicides and irrigation), no tillage system can define as low-input technology that provides high productivity and sustainability on the basis of established input/output ratio.Prilagođavanje i unapređenje različitih sistema zemljoradnje u pravcu održivosti poljoprivredne proizvodnje ima ogroman socijalni, ekonomski i ekološki značaj. Osnova održivosti jeste produktivnost sistema izražena kao odnos inputa i autputa, najčešće u energetskom pogledu. Cilj ovog rada je zbog toga bio poređenje ispitivanih konzervacijskih sistema i konvencionalnog sistema obrade zemljišta sa energetskog i proizvodnog aspekta. Odgovarajuća merenja u poljskim uslovima, izvedena tokom leta 1997 godine na ritskoj crnici u sistemima konvencionalne obrade (CT-plitko oranje ili tanjiranje + predsetvena obrada zemljišta), zaštitne obrade (MT- obrada malč gruberom + malč setvospremačem) i direktne setve (NT - usejavanjem u strnište pokriveno celokupnom masom žetvenih ostataka korišćenjem John Deer-ove sejalice za direktnu setvu Max emerge 2) uključila su utvrđivanje brzine kretanja agregata, specifičnog otpora zemljišta, otpora po ulagaču, učinka, potrošnje snage i klizanja. U analizama su korišteni višegodišnji podaci o visini prinosa kukuruza i soje u postrnoj setvi iz poljskih eksperimenata izvedenih na oglednom polju Instituta za kukuruz u Zemun polju i sa gazdinstva Omoljica kod Pančeva. Vrednosti analiziranih parametara su varirale u različitim sistemima obrade pri povećanju brzine kretanja agregata (8-12 km h-1). Setva na klasičnom sistemu obrade zemljišta izvedena je pri otporu od 10,79-13,24 kN, odnosno 2,69-3,31 kN po ulagaču, uz angažovanu snagu traktora od 23,95 - 44,13 kW i učinkom 1,04-1,56 ha h-1. Na varijanti sa zaštitnom obradom zemljišta otpor raste sa povećanjem brzine agregata 10,30 na 13,20 kN, odnosno 2,7-3,3 kN po ulagaču, dok je angažovana snaga 22,8- 44,00 kW. U istom intervalu radne brzine konstatovan je porast specifičnog otpora pri direktnoj setvi od 12,5-14,22 kN, odnosno 3,12-3,55 kN po ulagaču, dok je angažovana snaga (27,7-47,4 kW) značajno prevazilazila vrednosti na CT i MT varijantama. Obzirom na ukupne zahteve u dopunskoj energiji (obrada zemljišta, azotna hraniva, herbicidi i navodnjavanje) i na bazi analiziranih odnosa energetskih inputa i autputa, sistem direktne setve se može definisati kao low-input tehnologija gajenja postrnih useva, koja osim visoke produktivnosti obezbeđuje i stabilnost poljoprivredne proizvodnje

Specifičnosti tehničko-eksploatacionih karakteristika sistema za mikro navodnjavanje u zaštićenom prostoru

During the growth of cucumbers on the experimental field "Zeleni hit d.o.o." Belgrade inside of high tunnel the different systems were tested: micro sprinkler Agridor-4190 and T-tape drip irrigation with different flows and emitter's distances. Experimental data have shown full uniformity of water flow on all micro sprinklers along the sub mains. Fallowing tests of drip tapes we could emphasize that model TSX 508-15-1000 has the best characteristics of water flow uniformity along the lateral runs, with the lower Cv values on both working pressures. On the other hand, this model has shown the biggest influence of increasing working pressure on the water flow per one meter of lateral.U toku gajenja useva krastavca na imanju "Zeleni hit d.o.o.", Beograd, u plasteniku tipa visoki tunel, korišćeni su: mikrorasprskivač tipa Agridor-4190 i T-tape trake za navodnjavanje kap po kap, različite veličine protoka i rastojanja između emitera. Eksperimentalno ispitivanje je pokazalo potpunu ujednačenost emisije vode na svim mikrorasprskivačima po dužini cevovoda. Ispitivanje traka za navodnjavanje pokazuje da model TSX 508-15-1000 ima najbolje karakteristike ujednačenosti emisije vode po dužini trake, sa najmanjim koeficijentima varijacije na obe vrednosti radnog pritiska. Istovremeno, kod ovog modela je najviše izražen uticaj promene radnog pritiska na veličinu emisije izraženu po metru dužine laterala

Assessment indicators viability of potato seed-tubers cv. Kondor

In this paper the results of quality wheat and final products are shown that depends on genetics' composition of cultivar, ecologic condition, the way of growing and from the factors that result interpreting wheat in form the final product. Knowledge of chemical or biochemical composition of grain of wheat as relations some qualitative parameters successfully directed the processes and operations products from wheat-final products. For wheat determinating of particular importance are: carbo hydrate-starch, proteins (glutenins, gliadines, albumines and globulines) lipids and multyenzymes systems (the presence of more different enzymes group as amylase complex, proteinase and peptidase, lipase and lipooksi­genase and some oksidoreductase).Istraživanja pokazatelja (osobine) životne sposobnosti su vršena na semenskim krtolama krompira sorte Kondor. Obuhvaćen je semenski materijal dve generacije: original i prva semenska reprodukcija. Proizvodnja semenskog materijala izvršena je tokom dve godine (2000. i 2001.) na tri lokacije (Kotraža, Sjenica i Golija). Čuvanje semenskih krtola u hladnim uslovima trajalo je oko 100 dana. Zatim je semenski materijal izlagan termičkoj indukciji nakon čega su uklonjene apikalne klice sa krtola. Posle toga semenske krtole su izložene tamnoj i svetloj fazi ispitivanja uz odgovarajuće temperaturne režime. Na semenskim krtolama utvrđivane su i merene sledeće osobine: broj klica, debljina klica, dužina klica i broj listova po krtoli. Između kategorija su ispoljene jasne i velike razlike u pogledu vrednosti osobina semenskih krtola, kao i različita statistička značajnost faktora i interakcija za broj klica, debljinu klica i dužinu klica. Za osobinu broj listova po krtoli nema statističke značajnosti nijedan faktor ili interakcije kod obe kategorije u sva tri termina

Zakorovljenost i produktivnost postrnog useva soje u zavisnosti od sistema gajenja

Successful double cropping of soybean is not possible without irrigation, especially under reduced tillage systems. Common application of conservation faming systems and doublecropped soybean production are limited mostly by expensive herbicide treatments. Adoption of advanced growing techniques through narrow sowing and decreased interrow distance are crucial to improve crop competitiveness against weeds. The level of weediness and yield of double cropped soybean have been examined on the experimental field of the Maize Research Institute at Zemun Polje. During the investigation, two different soil tillage systems: conventional and conservation; two interrow distances: 76 cm and 38 cm; and two herbicide treatments were evaluated. The average weediness of doublecropped soybean, expressed as fresh biomass of weeds, was lower under conventional soil tillage than conservation tillage, especially on the variants with narrow row distance and herbicide application. Lower weediness in these specific treatments resulted in a signficant grain yield increase of doublecropped soybean.Za uspešno gajenje soje u postrnoj setvi od suštinskog je značaja primena navodnjavanja i sistema redukovane obrade zemljišta. Faktor koji ograničava širu primenu konzervacijskih sistema gajenja soje je utrošak veće količine herbicida. Kao rešenje nameće se mogućnost gajenja soje pri izmenjenom, tj. smanjenom međurednom razmaku, čime bi se povećala kompetitivna sposobnost useva u odnosu na korove. Ispitivan je nivo zakorovljenosti i rodnost soje na oglednom polju Instituta za kukuruz u Zemun Polju. Tokom istraživanja praćen je uticaj dva sistema obrade zemljišta: konvencionalni i konzervacijski sistem obrade, dva međuredna razmaka (76 i 38 cm) i primene dve kombinacije herbicida. Prosečna zakorovljenost postrnog useva soje, izražena kroz ukupnu svežu masu korova, bila je manja na površini sa konvencionalnom obradom zemljišta u odnosu na redukovanu, posebno na varijanti sa manjim međurednim razmakom i primenom herbicida. Smanjena zakorovljenost na ovim varijantama uticala je na ostvarenje značajno većeg prinosa zrna postrnog useva soje

Uticaj različitih supstratnih smeša na rodni potencijal sorte jagode Clery gajene u visokom tunelu

Effects of different substrate mixtures on more important parameters of generative potential in Clery strawberry cultivar were investigated. Researches were conducted in a high tunnel at the Experimental property of "Zeleni Hit" enterprise in Belgrade, during the period from 2005 to 2006. Planting was done in bags filled with 20 l substrate mixtures. Four plants were planted per a bag. Investigations included: the flowering and ripening time, number of fruitful stalk per tiller, total number of flowers and fruits per tiller, fruit weight and, accordingly, yield per tiller and square meter. Based on the most studied parameters, C, D, B and F substrate mixtures expressed a positive influence on earliness and plant productivity of the Clery strawberry cultivar. Therefore, they can be recommended for commercial strawberry growing as substrate culture in a two year production system.U ovom radu je ispitivan uticaj sedam različitih supstratnih smeša na fenološke osobine i rodni potencijal sorte jagode Clery. Istraživanja su vršena u visokom tunelu na Demonstraciono-oglednom polju preduzeća "Zeleni Hit" iz Beograda, u periodu 2005-2006. godine. Sadnja je obavljena početkom avgusta 2005. godine u vreće zapremine 20 l supstratne smeše, sa gustinom sklopa od 8 biljaka/m2. Proučavanjem su obuhvaćene važnije biološke osobine sorte jagode Clery: vreme cvetanja i zrenja, kao i pokazatelji rodnog potencijala u funkciji različitih smeša supstrata. Na osnovu dobijenih rezultata, među ispitivanim supstratnim smešama pozitivan uticaj na ranostasnost, produkciju cvetova i plodova, oplodnju, masu ploda i prinos sorte jagode Clery ispoljile su supstratne smeše C, D, B i F, zbog čega se mogu preporučiti za širu primenu u kontejnerskom uzgoju jagode

Gajenje ozime pšenice u monokulturi i dvopoljnom plodoredu

According to past investigations into the influence of crop rotation on yield of winter wheat seed, it was found that yields varied most depending on the influence of meteorological conditions. Therefore the influence of autumn, spring and total amount of rainfall on grain yield of winter wheat was investigated in monoculture and two crop rotation. The investigations are related to fifteen-year period (1991/92-2005/06) on experimental field of the Faculty of Agriculture 'Radmilovac'. The type of the soil on which the sort of winter wheat Pobeda was grown, in conditions of natural water regime was luvic chernozem. Based on statistical analysis of obtained data, by method of variant analysis, it can be concluded that winter wheat yields in investigated years were statistically and significantly different. On the basis of correlation and regression dependence of obtained grain yields of winter wheat on spring, winter and total amount of rainfall it was found that increasing the amount of autumn rainfall, grain yield was decreasing, especially in monoculture. However, increasing spring and total amount of rainfall, wheat grain yield increased in both investigated systems of growing. It means that in examined area (central part of Serbia) there is a sufficient amount of rainfall in winter period and that every increasing of the amount can decrease grain yield or even endanger wheat production. Therefore, the reason for lower grain yield of winter wheat in examined area was mainly lack of precipitation in spring period, when water is the most necessary for plants.U dosadašnjim ispitivanjima uticaja plodoreda na prinos zrna ozime pšenice ustanovljeno je da su prinosi najviše varirali pod uticajem meteoroloških uslova. Zbog toga je u ovom radu ispitivan uticaj zimskih, prolećnih i ukupnih padavina na prinos zrna ozime pšenice u monokulturi i dvopoljnom plodoredu. Istraživanja se odnose na petnaestogodišnji period (1991/92-2005/06. godine) na oglednom polju Poljoprivrednog fakulteta 'Radmilovac'. Tip zemljišta na kome je gajena sorta ozime pšenice Pobeda, u uslovima prirodnog vodnog režima je izluženi černozem. Na osnovu statističke analize dobijenih rezultata, metodom analize varijanse, došlo se do zaključka da su prinosi ozime pšenice u ispitivanim godinama bili statistički značajno različiti. Na osnovu korelacione i regresione zavisnosti dobijenih prinosa zrna ozime pšenice od količine prolećnih, zimskih i ukupnih padavina ustanovljeno je da sa povećanjem količina zimskih padavina prinos zrna se smanjuje, posebno u monokulturi. Međutim, sa povećanjem količina prolećnih i ukupnih padavina prinos zrna pšenice se povećavao u oba ispitivana sistema gajenja. To znači da u ispitivanom području (centralna Srbija) uglavnom ima dovoljno padavina u zimskom periodu i svako povećanje količina može smanjiti prinos zrna ili čak ugroziti proizvodnju pšenice. Dakle, razlog nižih prinosa zrna ozime pšenice u ispitivanom području su uglavnom nedostatak padavina u prolećnom periodu, kada je biljkama voda i najpotrebnija

Višegodišnji uticaj različitih sistema obrade zemljišta na energetsku efikasnost i prinos kukuruza

Adoption and improvement of different tillage systems toward agricultural sustainability has a great social, economical and environmental impact. The base of sustainability is a system productivity as ratio of output to input in a given system, measured in the same units, commonly as energy requirements. The objective of this study was to evaluate the aspect of energy requirements in the different soil tillage systems regarding total energy consumption under conventional tillage. The appropriate measuring at the field conditions, conducted during the period of investigation 1998-2010 on the soil type of slightly calcareous Chernozem. Maize crop was grown under typical Balkan two-crop rotation with winter wheat. Grain yield of maize and energy efficiency were fallowed on the different tillage systems: conventional tillage (CTS - summer tillage of stubble + deep autumn plowing + pre-sowing preparation); reduced tillage (RTS - heavy disc harrowing ); and no-tillage (NT - direct sowing into wheat stubble covered with all amounts of straw residues using no-till planter John Deer Max emerge 2 with the double disc openers). Results of examination have indicated high energy efficiency of No tillage Systems (NTS). Besides statistically lower yields being recorded comparing to a conventional tillage, good results with No-till system have actualizing necessity to continue research on new growing technology and to improve its implementation. .Efikasno unapređenje različitih sistema obrade zemljišta u pravcu održive poljoprivredne proizvodnje, danas ima poseban socijalni, ekonomski i ekološki značaj. Osnova održivosti proizvodnje, jeste produktivnost sistema gajenja određene kulture izražena kao odnos uložene energije u procesu proizvodnje i dobijene energije oličene u prinosu glavnog proizvoda. Cilj ovog rada bio je da upoređenjem ispitivanih sistema obrade zemljišta sa energetskog i proizvodnog aspekta odgovori na pitanje održivosti proizvodnje kukuruza. Odgovarajuća merenja u poljskim uslovima, su obavljena u višegodišnjem periodu 1998-2010. godine, na zemljištu tipa karbonatni černozem. Kukuruz je gajen u balkanskom dvopoljnom plodoredu, naizmeničnim smenjivanjem sa ozimom pšenicom. Prinos suvog zrna i energetska efikasnost praćeni su na različitim sistemima obrade zemljišta: konvencionalna obrada (CTS-letnja obrada strništa + duboko jesenje oranje + predsetvena obrada zemljišta); redukovane obrade (RTS - obrada teškom tanjiračom), i direktne setve (NTS - usejavanjem u strnište pokriveno kompletnom masom žetvenih ostataka sejalicom za direktnu setvu, John Deer Max Emerge 2). Rezultati istraživanja ukazuju na visoku energetsku efikasnost sistema direktne setve (NTS), što bez obzira na statistički niže prinose ostvarene u odnosu na klasičnu obradu zemljišta aktuelizuje potrebu nastavka razvojnih istraživanja na implementaciji novih tehnologija gajenja kukuruza.

Uticaj porekla sadnog materijala krompira na morfološke osobine semenske krtole

The effects of the origin of planting material on the mophological characteristics of seed tubers of the Kondor potato cultivar (Solanum tuberosum L.) were investigated within a two-year study (2009-2010). The production conditions of potato planting material at lower altitudes (700 m.a.s.l.) contributed to producing seed tubers of greater physiological age, resulting consequently in a significantly lower average length of sprouts per tuber 1.38 mm, or 13.49 % less, in comparison with the length of sprouts per tuber determined in tubers originating from 1300 m.a.s.l. Using the Kondor potato cultivar originating from 700 m.a.s.l. as a planting material (which forms a larger number of sprouts per tuber), a higher number of primary stems per plant could be expected, which would be beneficial to seed production (a greater number of small tubers). Provided the Kondor potato cultivar originating from 1300 m.a.s.l. is used as a planting material (which forms a smaller number of sprouts per tuber and potentially a smaller number of stems per plant), the seed tubers should be used in early potato production and for commercial purposes (a small number of large tubers).Dvogodišnja ispitivanja uticaja porekla sadnog materijala krompira (Solanum tuberosum L), na morfološke osobine semenske krtole sorte Kondor, izvedena su tokom 2009. i 2010. godine. Priprema sadnog materijala paralelnom proizvodnjom semenskog krompira izvedena je tokom 2009. i 2010. godine na dva lokaliteta različite nadmorske visine: Kotraž-Jelica 700 m nv. i Sjenica-Pešter 1300 m nv. Uslovi proizvodnje sadnog materijala krtola poreklom sa niže nadmorske visine (700 m nv.) doprineli su da semenske krtole budu veće fiziološke starosti i da kao posledica toga obrazuju vrlo značajno manju dužinu klica po krtoli, za 1,38 mm, ili za 13,49% manju, u odnosu na dužinu klica po krtoli utvrđenu na krtolama poreklom sa 1300 m nv. Sadni materijal poreklom sa manje nadmorske visine 700 m nv. je u obe godine istraživanja obrazovao značajno veći broj listova po krtoli, u odnosu na prosečan broj listova po krtoli ustanovljen kod krtola poreklom sa veće nadmorske visine 1300 m nv. Upotrebom sadnog materijala sorte Kondor poreklom sa 700 m nv. koji obrazuje veći broj klica po krtoli, i samim tim može se očekivati i veći broj primarnih stabala po biljci, što bi odgovaralo u semenskoj proizvodnji (veći broj sitnih krtola). Ukoliko se koristi sadni materijal sorte Kondor poreklom sa 1300 m nv. koji formira manji broj klica po krtoli i potencijalno obrazuje manji broj glavnih stabala po biljci, treba upotrebiti u ranoj proizvodnji krompira i za merkantilnu proizvodnju (mali broj krupnh krtola)

Supplementary data for the article: Dramićanin, A. M.; Andrić, F. L.; Poštić, D. Ž.; Momirović, N. M.; Milojković-Opsenica, D. M. Sugar Profiles as a Promising Tool in Tracing Differences between Potato Cultivation Systems, Botanical Origin and Climate Conditions. Journal of Food Composition and Analysis 2018, 72, 57–65. https://doi.org/10.1016/j.jfca.2018.06.005

Supplementary material for: [https://doi.org/10.1016/j.jfca.2018.06.005]Related to published version: [http://cherry.chem.bg.ac.rs/handle/123456789/2199